امید ایرانیان
۲۱ اسفند ۹۵
رییس اتاق بازرگانی ، صنایع و معادن ایران اعلام کرده بر اساس گزارشها حدود ۹.۲ میلیارد دلار سرمایهگذاری خارجی تا اواخر بهمنماه جذب اقتصاد کشور شده است. این سرمایه گذاری البته حاصلی از برجام و نتایج آن است اما با این اوصاف نمیتوان صرفاً به پتانسیلهای موجود در کشور دل بست و دست روی دست گذاشت و منتظر شد تا متقاضیان سرمایه گذاری در ایران صف بکشند و برای حضور در این بازار سر و دست بشکنند.
واقعیت این است که سرمایه گذاری امروز صنعتی بزرگ در جهان به شمار میرود یعنی تقریباً همه کشورها به دنبال جذب سرمایههای خارجی هستند و این یعنی رقابتی سنگین که با هر شرایطی نمیتوانیم در آن پیروز شویم ضمن این که نمیتوان توقع داشت صرفاً به این دلیل که ما به منابع و ذخایر طبیعی دسترسی داریم سرمایه گذاران قطعاً گزینه حضور در ایران را انتخاب خواهند کرد.
در چنین شرایطی چارهای نیست جز این که جذابیت برای سرمایه گذاری را افزایش دهیم . فراموش نکنیم که باور قدیمی در خصوص این که کشورهای در حال توسعه فرصت بهتری برای سرمایه گذاری به شمار میرود از اساس غلط است . یعنی آنچه آمار و ارقام نشان میدهد آن است که در فهرست کشورهای جذاب برای سرمایه گذاری در رتبه اول آمریکا قرار دارد. در توجیه این موضوع هم میتوان گفت صاحبان سرمایه به دلیل وجود ریسکهای بالا در کشورهای در حال توسعه ، حضور در بازارهای توسعه یافته را ترجیح میدهند.
در مورد ایران هم وضع بر همین منوال است یعنی متأسفانه در سالهای گذشته به دلیل محدود بودن روابط با سایر کشورها و عدم ارتباط کافی و صحیح با عرصه بین الملل در حوزه جذب سرمایههای خارجی عقب ماندهایم .امروز بعد از برجام برای این که بتوانیم با جذب سرمایههای جدید عقب ماندگی به وجود آمده را جبران کنیم باید بسترهای لازم را فراهم آید اما باید بپذیریم این مسیر چندان هم به سادگی قابل طی نخواهد بود چون عملاً با مشکلات حاد در مسیر جذب سرمایه مواجه هستیم. به عنوان مثال در دولت گذشته رشد نرخ تورم آنچنان شدید و با سرعت بود که عملاً ثبات اقتصادی در کشور را از میان برد این نرخ البته در سه سال گذشته کنترل شد اما باید این اطمینان را به وجود آورد که چنین حادثهای دوباره تکرار نخواهد شد.
در این میان هم سرمایه گذار داخلی و جلب اطمینان آنها در اولویت اول قرار دارد یعنی در قدم اول این سرمایه گذاران داخلی هستند که باید نسبت به سود دهی و امنیت سرمایههایشان مطمئن شوند تا در ادامه اطمینان به داست آمده به سرمایه گذاران خارجی هم تسری یابد. در سوی دیگر مشکل قوانین دست و پاگیر هم باید حل و فصل شود به عبارت دیگر بسیاری از قوانین سرمایه گذاری باید اصلاح شوند تا فضای کسب و کار شفاف و قابل اطمینانی به وجود آید.
واقعیت هم این است که در حال حاضر بسیاری از مقررات به خصوص در حوزههای مالیات و گمرک و قوانین مربوط به بازار کار بیشتر منجر به فرار سرمایهها میشود تا جذب آنها . نکته دیگر این که در اسرع وقت باید سر و سامانی هم به بازار ارز داد . نوسان نرخ ارز همیشه عاملی در تغییر معادلات اقتصادی بوده و ضروری است این شرایط به سرعت اصلاح شود . تک نرخی شدن بازار ارز هم یکی از راهکارهای رسیدن به همین نقطه مطلوب است .