فریال مستوفی، عضو هیات نمایندگان اتاق تهران تاکید کرد: جانمایی نادرست هفت طرح فولادی
ظرفیت بالای تشکل‌های بخش خصوصی را به کار گرفته‌ایم
Monday, 2 March 2015
برنامه ریزی برای افزایش مشارکت اقتصادی زنان توسط اتاق بازرگانی – اتاق پرس
Saturday, 7 March 2015فریال مستوفی، عضو هیات نمایندگان اتاق تهران تاکید کرد: جانمایی نادرست هفت طرح فولادی
شماره ۵۸ و ۵۹ – دی و بهمن ۹۳
هر طرح اقتصادی چه قرار باشد توسط دولت اجرا شود و چه بخش خصوصی، باید دارای توجیه اقتصادی باشد. اما متاسفانه این رکن مهم در ایران چندان مورد توجه قرار نمی گیرد. چند سالی است که هشت طرح فولادی که بعدها به هفت طرح تبدیل شد، به عنوان یکی از بزرگترین و پرهزینه ترین پروژه های صنعتی کشور در سایه مشکلات اقتصادی و تأمین مالی، به خواب رفته است. پروژه هایی که گفته می شود در حال حاضر به طور متوسط بین ۲۰ تا ۴۰ درصد پیشرفت فیزیکی داشته اند. در سال های قبل مسائل بین المللی و کمبود نقدینگی، گشایش ال سی و تأمین فاینانس این طرح ها را تحت الشعاع قرار داد و موجب شد تا اجرای آنها با وقفه چند ساله روبرو شود. طرح هایی که قرار است علاوه بر افزایش ظرفیت فولادی کشور، در استانهای مربوطه ظرفیت تازه ای در حوزه اشتغالزایی ایجاد کند به رغم رفع برخی از مشکلات و موانع تامین مالی این طرح ها در دولت یازدهم، انتقاداتی همچنان متوجه ماهیت این هفت طرح است. انتقاداتی که از همان سال های نخست اجرای این طرح ها را مقرون به صرفه نمی دانست. در این خصوص گفت و گویی با «فریال مستوفی»، یکی از مسئولان اجرایی هفت طرح فولادی داشتیم. او که عضو هیات نمایندگان اتاق تهران است، برخی از انتقادات به این طرح را به جا و برخی را غیرقابل قبول می داند.
- از زمان آغاز هفت طرح فولادی، همواره انتقاداتی نسبت به اجرای این طرح ها مطرح بود که شاید یکی از بارزترین این انتقادات، در خصوص جانمایی آنهاست. به نظر شما چقدر این انتقاد به هفت طرح مورد نظر وارد است؟
این پروژه ها در سال ۲۰۰۷ به مناقصه گذاشته شد. حالا من نمی خواهم در این مورد قضاوت کنم اما خب این پروژه ها مشکلاتی داشتند که یکی از آنها همین جانمایی نادرست برخی از این هفت طرح بود. پروژه های فولادی یا باید نزدیک به آب باشند یا معادن، در حالی که تعدادی از این پروژه ها نه در کنار آب هستند و نه معدن، پس با بخشی از این انتقادات موافقم که مکان یابی برخی از این پروژه ها درست نبوده است. اما به خاطر دارم که در همان سال های نخست زمانی که با مسئولان مربوطه در این زمینه صحبت می کردیم، اولویتشان در اجرای این پروژه ها در استانهای مورد نظر، بحث اشتغالزایی آنها بود. جدا از این موضوع انتقاد دیگری که همچنان درخصوص این پروژه ها مطرح است، غیراقتصادی بودن ظرفیت این هفت طرح است. بر این اساس عنوان می شود که به طبع ظرفیت پایین این پروژه ها، اجرای آنها مقرون به صرفه نیست. درست است برخی مطرح می کنند که اجرای پروژه هایی با ظرفیت هشتصد هزار تا یک میلیون تن برای فولاد مقرون به صرفه نیست اما من خیلی با این موضوع موافق نیستم.
- شاید اجرای چنین پروژه هایی در کشوری مانند چین که ظرفیت فولادسازی آن چند صد میلیون تن است مقرون به صرفه نباشد اما برای کشور ما با توان تولید کنونی، مناسب است. باید وضعیت تولید را با شرایط واقعی کشور سنجید. ما بعد از سال های سال تولید فولاد، ظرفیتمان هنوز در حدود ۱۶ میلیون تن هم نیست آنوقت چطور صحبت از اجرای پروژه های بزرگ چند ده میلیون تنی می کنیم؟
به نظرم این پروژه ها بسته به مکان یابی شان، برای ما توجیه اقتصادی دارند. هم اکنون اینها با ظرفیت حدود یک میلیون تن در حال اجرا هستند که به نظرم همین یک میلیون تن هم بهتر از هیچ است. ضمن اینکه در طول چند سال برای اجرای اینها هزینه شده و نمی توان آنها را رها کرد.
- در حال حاضر وضعیت پیشرفت فیزیکی این پروژه ها چگونه است؟
هم اکنون این پروژه ها بین ۲۰ تا ۴۰ درصد پیشرفت فیزیکی دارند و شاید بتوان میانگین پیشرفت فیزیکی آنها را حدود ۳۵ درصد عنوان کرد. در سال ۲۰۰۷ مناقصه این پروژه ها برگزار شد اما در طول همه این سال ها به دلیل مشکلات مالی و تحریم ها، نتوانستیم پیشرفت آنچنانی و مورد قبولی داشته باشیم.
- وضعیت فاینانس این هفت طرح به کجا رسید؟
خوشبختانه ما توانستیم فاینانس این هفت طرح را بعد از دو سال کار کردن روی آنها، عملیاتی کنیم که در دولت یازدهم عملیاتی شد. از این هفت طرح هم تاکنون برای ۵ طرح ال سی گشایش شده است. برای دو طرح دیگر هم به زودی ال سی گشایش خواهد شد. جدا از این، مذاکرات فنی هم انجام شده و هم اکنون دو الی سه طرح در مرحله طراحی و سفارش ماشین آلات هستند.
- براین اساس، برآوردی از زمان افتتاح این طرح ها وجود دارد؟
برخی از این طرح ها در بخش احیای مستقیم، پیشرفت زیادی داشته و تصور میکنم که در سال آینده تعدادی از این طرح ها در بخش احیای مستقیم افتتاح شوند. در فولادسازی هم تصور می کنم که این طرح ها بین ۲ تا ۳ سال آینده همه شان وارد فاز تولید شوند.
- و معتقدید که این هفت طرح تا سه سال آینده با توجیه اقتصادی وارد فاز تولید می شوند.
ببینید بحثی که ما داریم این است که هر طرح اقتصادی چه قرار باشد توسط دولت اجرا شود و چه بخش خصوصی، باید دارای توجیه اقتصادی باشد. اما متاسفانه این رکن مهم در ایران چندان مورد توجه قرار نمی گیرد. متاسفانه ما در برخی موارد سیاست را با اقتصاد درهم آمیخته ایم در حالی که اگر اینها را از هم جدا کنیم، وضعیتمان بهتر خواهد بود.
اما در مورد هفت طرح فولادی به دلیل اینکه ما در ایران منابع سنگ آهن زیادی داریم، پس ایجاد کارخانجات فولادسازی برایمان توجیه پذیر است. در حال حاضر کشورهایی مانند چین که ذخایر سنگ آهن زیادی هم ندارند به شدت در حال تولید فولاد هستند. فولاد یکی از ارکان اساسی هر کشور برای توسعه است.
با توجه به داشتن ذخایر زیاد سنگ آهن در کشور، بهتر است به جای صادرات این مواد به صورت خام، با ایجاد کارخانجات فولاد، از این ذخایر برای فولادسازی استفاده شود. بنابراین فولادسازی در کشور ما پروژه ای توجیه پذیر است که البته باید مکان یابی خوبی برایش صورت گیرد. ضمن اینکه این پروژه ها می تواند در حوزه اشتغالزایی هم تاثیر مستقیمی داشته باشد.