اتاق بازرگانی صنایع، معادن و کشاورزی تهران
۲۷ آذر ۱۴۰۲
پنجمین نشست کمیسیون بازار پول و سرمایه اتاق بازرگانی تهران در قالب یک کارگاه آموزشی به تشریح نحوه انتشار اوراق بدهی (صکوک) به منظور تامین مالی بنگاههای اقتصادی اختصاص یافت. در این جلسه که با حضور رئیس و یکی از کارشناسان اداره نظارت بر انتشار و ثبت اوراق بدهی سازمان بورس برگزار شد، صاحبان کسبوکار و فعالان اقتصادی و صاحبنظران حوزه تامین مالی به طرح چالشها و پرسشهای خود در ارتباط با تامین مالی از بازار سرمایه پرداختند.
در ابتدای این جلسه، رئیس کمیسیون بازار پول و سرمایه اتاق تهران، به فلسفه اختصاص موضوع این جلسه به تامین مالی از طریق اوراق بدهی اشاره و اعلام کرد که این کمیسیون از دوره پیشین هیات نمایندگان، مأموریت خود را بر معرفی ابزارهای جدید تامین مالی قرار داده و در این جلسه نیز نحوه انتشار اوراق بدهی (صکوک) به بنگاهها، کارآفرینان و شرکتهای کوچک و متوسط آموزش داده خواهد شد.
به گزارش روابط عمومی اتاق تهران، فریال مستوفی در ادامه گفت که چنانچه مشکلات قانونی یا آییننامهای در زمینه تامین مالی بنگاهها از طریق ابزارهای نوین وجود داشته باشد، کمیسیون بازار پول و سرمایه اتاق تهران برای رفع این مشکلات تلاش خواهد کرد.
سرنوشت محتوم بنگاهها
در ادامه این جلسه، علیرضا کیانی، نایبرئیس این کمیسیون، نیز طی سخنانی با اشاره به شرایط کشور و تحولات بینالمللی، تنوعبخشی به بسترهای تامین مالی را یک ضرورت خواند و در ادامه گفت: فعالان اقتصادی باید اطمینان داشته باشند که شرایط گذشته بازنخواهد گشت و تا اطلاع ثانوی با مشکل نقدینگی مواجه خواهند بود.
او در ادامه با اشاره به اقدامات دولت در زمینه کنترل نقدینگی گفت که دولت در این زمینه توفیقاتی حاصل کرده اما وضعیت پایه پولی همچنان مبهم بوده و ظاهراً دولت با سرکوب نقدینگی، رشد آن را به تاخیر انداخته است. کیانی سپس رکود تورمی که اقتصاد ایران از سال ۱۳۹۷ با آن مواجه شده است را از حیث عمق و امتداد، کمسابقه توصیف کرد و گفت: سهم سرمایهگذاری مستقیم خارجی کشور در سرمایهگذاری جهانی کمتر از یکهزارم درصد است و این رقم تناسبی با حجم اقتصاد ایران ندارد. افزون بر این، نرخ استهلاک نیز از نرخ تشکیل سرمایه در ایران پیشی گرفته است.
او در بخش دیگری از سخنانش با بیان اینکه منابع بانکی دیگر کفاف هزینهها و نیازهای فعالان اقتصادی را نمیدهد، افزود: این وضعیت از شرایط حاکم بر جریان پول در عرصه بینالمللی نیز پشتیبانی میشود؛ برای مثال اکنون نرخ خروج پول از چین نسبت به ورودی پول به این کشور افزایش یافته است. در این شرایط ظاهراً خط قرمز کشورها تورم است و آنها به دنبال کنترل رشد نقدینگی هستند. در این شرایط تکلیف بانکهای ما هم روشن است و منابع آنها به هیچوجه کفاف ناترازیهای اقتصاد را نخواهد داد؛ به تعبیر دیگر پول در دسترس نیست و باید ابزارهای دیگری برای تامین مالی مورد استفاده قرار گیرد و این سرنوشت محتوم ماست.
او با اشاره به اینکه تامین مالی بنگاهها از بازار سرمایه سابقه طولانی در اقتصاد ایران ندارد، گفت که برگزاری این جلسات با هدف ترویج ابزارهای جدید صورت میگیرد و اعضای کمیسیون باید کمک کنند که توافقی میان اتاق تهران و بازار سرمایه در این زمینه شکل بگیرد و تامین مالی کسبوکارها از طریق بازار سرمایه تسهیل شود.
مزیت تامین مالی از طریق اوراق صکوک
رئیس اداره نظارت بر انتشار و ثبت اوراق بهادار بدهی سازمان بورس نیز در ادامه این جلسه، با ارائه توضیحاتی درباره شرایط تامین مالی از بازار سرمایه گفت که کلیه دستورالعملهای مربوط به شرایط تامین مالی شرکتها از این بازار در پایگاه قوانین و مقررات بازار سرمایه به آدرس CMR.SEO.IR بارگذاری شدهاست.
به گزارش روابط عمومی اتاق تهران، مرتضی چشان گفت: طبق این دستورالعملها، کلیه شرکتهای سهامی، تعاونی و دولتی به استثنای شرکتهای با مسئولیت محدود امکان تامین مالی از بازار سرمایه را دارا هستند. بر این اساس، شرط تامین مالی از این بازار، پذیرفته شدن در بورس و فرابورس نیست.
او در ادامه توضیح داد که شرکتهای متقاضی تامین مالی در گام نخست باید به یک شرکت مشاور مراجعه کرده و این اطلاعات را ارائه کنند که پول را برای چه مصارفی نیاز دارند تا متناسب با این مصارف، ابزار مناسب تامین مالی به آنها معرفی شود.
او سپس به برخی مزایای تامین مالی از طریق انتشار اوراق بدهی پرداخت و گفت که میانگین دوره بازپرداخت بدهی چهار ساله بوده و اقساط در طول دوره و اصل بدهی در سررسید بازپرداخت میشود و ضمانت اشخاص حقوقی و وثایق در قالب سهام یا اوراق ETF به عنوان ابزار ضمانت در این روش طراحی شده است.
معیارهای انتخاب روش تامین مالی
در ادامه، بهاره طبرسا، کارشناس اداره نظارت بر انتشار و ثبت اوراق بهادار بدهی سازمان بورس نیز با اشاره با اینکه تامین مالی، هنر مدیریت وجوه نقد با هدف انتفاع و مدیریت ریسک است، گفت: روشهای مختلفی برای تامین مالی وجود دارد که شرکتها متناسب با شرایط خود باید بهترین نوع تامین مالی را انتخاب کنند.
طبرسا، پنج معیار انتخاب روش تامین مالی را برشمرد که سطح ریسکپذیری شرکت، میزان بازده، در دسترس بودن، حجم تامین مالی و افق تامین مالی از جنبه دوره بازپرداخت جزو این معیارها بودند. او به جذابیتهای تامین مالی از بازار سرمایه اشاره کرد و گفت: تامین مالی در حجم بالا، دوره بلندمدت بازپرداخت، ابزارهای متنوع و شفافیت این ابزار به دلیل نظارت سازمان بورس، بخشی از مزایای تامین مالی از بازار سرمایه در مقایسه با تامین مالی از بازار پول به شمار میروند.
طبرسا با بیان اینکه ابزارهای پرکاربرد تامین مالی از بازار سرمایه شامل عرضه اولیه، افزایش سرمایه، صندوق پروژه و شرکت پروژه است، گفت: همچنین تامین مالی از طریق استقراض و در قالب انتشار اوراق بدهی(صکوک)، انتشار اوراق سلف موازی استاندارد کالایی و در نهایت اوراق گام نیز به عنوان به عنوان ابزارهای تامین مالی از بازار سرمایه شناخته میشوند.
او با اشاره به تفاوتهای تامین مالی از طریق سهام و صکوک گفت: در تامین مالی از طریق سهام، برای خریداران یک حق رای ایجاد میشود و آنها در سود و زیان شرکت شریک هستند. همچنین خریداران اختیاراتی در مجمع خواهند داشت و سررسیدی برای این نوع تامین مالی وجود ندارد. اما در تامین مالی از طریق صکوک، خریداران، در سود و زیان شرکت سهیم نبوده و سودهای بین دورهای دریافت میکنند. همچنین زمانی که شرکت ورشکسته شود، پرداخت این بدهی در اولویت قرار میگیرد. در عین حال، مهمترین مزیت اوراق بدهی آن است که هزینه بهره آن به عنوان هزینه قابل قبول مالیاتی خواهد بود.
پس از ارائه این توضیحات، کارشناسان اداره نظارت بر انتشار و ثبت اوراق بهادار بدهی سازمان بورس، نحوه انتشار اوراق بدهی را تشریح کرده و پرسشهای حاضران پاسخ دادند.
.