اتاق بازرگانی
۰۲ آذر ۱۴۰۱
اتاق بازرگانی تهران با برگزاری یک دوره آموزشی با همکاری سازمان فرابورس ایران، کارکرد تامین مالی جمعی را برای فعالان اقتصادی بخش خصوصی تبیین کرد. در این نشست فریال مستوفی، رئیس کمیسیون بازار پول و سرمایه اتاق بازرگانی تهران و فاطمه کیلانی، کارشناس مسئول نهادهای مالی فرابورس ایران، به تشریح این تامین مالی پرداختند.
دوره آموزشی«آشنایی با تامین مالی جمعی برای کسبوکارهای کوچک و متوسط» توسط کمیسیون بازار پول و سرمایه و موسسه آموزش و توسعه منابع انسانی اتاق تهران با همکاری سازمان فرابورس ایران در محل اتاق تهران برگزار شد. در این دوره آموزشی که با اقبال فعالان اقتصادی مواجه شد، نحوه استفاده از روش تامین مالی جمعی که در بستر فرابورس انجام میگیرد، تشریح شد.
رئیس کمیسیون بازار پول و سرمایه اتاق تهران در ابتدای این جلسه با ارائه تعریفی از این روش تامین مالی توضیح داد: تامین مالی جمعی (کرادفاندینگ) به عنوان یک ابزار مالی جدید بر اساس دستورالعمل مصوب شورای عالی بورس در سال ۹۷ به رسمیت شناخته شد و پس از راهاندازی پلتفرمهای آن در زمستان ۹۹ به عنوان یک ابزار مالی جدید در فرابورس ایران مورد استفاده قرار گرفت.
به گزارش روابط عمومی اتاق تهران، فریال مستوفی افزود: در این روش، کسبوکارهای کوچک و متوسط میتوانند به منظور تامین مالی طرحهای مربوط به تامین مواد اولیه، توسعه محصولات، خرید دستگاههای مورد نیاز، سرمایه در گردش، ایجاد خطوط تولید جدید، بازاریابی و فروش محصول و … تا سقف ۲۵ میلیارد تومان از طریق پلتفرم (سکو) نسبت به جمعآوری وجوه از مردم در ارقام خرد اقدام کنند که مجموع مبالغی که سرمایهگذاران در طرح مشارکت میکنند، منجر به تامین مالی بنگاه متقاضی خواهد شد.
او مجموع تامین مالی صورت گرفته تا به امروز از این روش را در حدود ۳۵۰ میلیارد تومان برای ۱۰۴ طرح اعلام کرد و گفت که برخلاف بسیاری دیگر از ابزارهای تامین مالی در بازار سرمایه که برای شرکتهای بورسی، بزرگ و بالغ تدوین شده، این ابزار با هدف تامین مالی بنگاههای کوچک و متوسط که عمده اعضای اتاقهای بازرگانی را تشکیل میدهند، طراحی شده است.
مستوفی با بیان اینکه استقلال سکوها در تصمیمگیری برای تایید یا رد یک طرح و چابکی ابزارهای آن از مزیتهای اصلی این روش تامین مالی به شمار میآید، گفت: کمیسیون بازار پول و سرمایه اتاق تهران در تلاش است از طریق سلسله نشستهای تخصصی سطح آشنایی اعضا با ابزارهای نوین تامین مالی را افزایش دهد.
در ادامه این جلسه، فاطمه کیلانی، کارشناس مسئول نهادهای مالی فرابورس ایران، به تشریح چگونگی استفاده از روش تامین مالی جمعی پرداخت و با اشاره به روشهای مرسوم تامین مالی گفت: بازار سرمایه ایران اقدام به راهاندازی مدل تامین مالی جمعی بر پایه سهام و مدل مشارکت کردهاست. عناصر فرآیند تامین مالی جمعی، شامل «طرح و صاحب طرح»، «سکو» و «تامینکنندگان» است. این روش مبتنی بر بهره گرفتن از سرمایههای خرد افراد جهت تامین مالی طرح، پروژه و کسبوکارهای نوآورانه است که عموماً با کمک پایگاههای اینترنتی صورت میگیرد.
به گفته او، دستورالعمل تامین مالی جمعی در اردیبهشت سال ۱۳۹۷ به تصویب شورای عالی بورس و اوراق بهادار رسید و دستورالعمل اجرایی نحوه انتقال گواهی مشارکت در تامین مالی جمعی نیز در فروردین سال ۱۳۹۸ بنا بر پیشنهاد شرکت فرابورس ایران به تصویب هیات مدیره سازمان بورس و اوراق بهادار رسیده است.
این کارشناس سازمان فرابورس ایران، فرایند کلی تامین مالی جمعی از منظر متقاضی را در پنج گام توضیح داد: در مرحله نخست ارزیابی اولیه طرح و متقاضی توسط عامل یا نهاد مالی انجام میگیرد، سپس قراردادی با متقاضی منعقد شده و مستندات توسط عامل دریافت میشود. پس از آن نوبت به دریافت نماد اختصاصی از سوی فرابورس میرسد و در مرحله بعد، انتشار فراخوان تامین در سکو انجام میشود در گام نهایی هم فراخوان جمعآوری وجوه صادر میشود.
او با تاکید بر اینکه سرعت تامین مالی در این روش بالاست، گفت: حداکثر مقدار قابل تامین از طریق تامین مالی جمعی برای هر طرح ۲۵ میلیارد تومان است و این مبلغ سالانه توسط کارگروه ارزیابی مورد بازنگری قرار میگیرد؛ ضمن آنکه، حداکثر مقدار پذیرش مجموع طرحهای باز نزد عامل در هر زمان، نمیتواند بیشتر از ۷۵ میلیارد تومان باشد که این مبلغ نیز سالانه مورد بازنگری قرار میگیرد. در این روش، متقاضی، ملزم به تامین حداقل ۱۰ درصد وجه مورد نیاز طرح است. همچنین حداکثر مقدار قابل تامین از طریق هر تامینکننده شخص حقیقی، حداکثر به میزان ۵ درصد از کل مبلغ هر طرح است. در عین حال، تامین مالی جمعی برای یک طرح مشخص نباید به صورت همزمان توسط چند سکوی مختلف انجام شود. عامل موظف است پیش از انتشار فراخوان، بررسیهای لازم را در این خصوص انجام دهد.
کیلانی در ادامه توضیح داد: عامل، شخص حقوقی است که طبق الزام این دستورالعمل اقدام به تأمین مالی جمعی میکند. متقاضی نیز شخص حقوقی است که به منظور تأمین مالی طبق الزام این دستورالعمل به عامل مراجعه میکند. تامینکننده هم شخص حقیقی یا حقوقی تامینکننده منابع مالی مورد نیاز متقاضی است.
او سپس با طرح این پرسش که چه کسانی واجد شرایط تامین مالی جمعی هستند، گفت: کراد فاندینگ ترکیبی از بهترین راهکارهای جمعسپاری و سرمایهگذاری خرد است که افراد مختلفی که میخواهند از ایده، پروژه یا شرکتی حمایت مالی کنند را دور هم جمع میکند. یک بازار جوان و به شدت در حال رشد است که رویکرد مردم را در مورد نحوه خرج کردن پولشان و همچنین نحوه جذب سرمایه کسبوکارها تغییر خواهد داد. تأمین مالی جمعی بر اساس توانایی جمعآوری وجوه از افرادی که علاقمند به ارائه کمکهای کوچک به یک پروژه مخاطرهآمیز هستند، عمل میکند.
او خطاب به فعالان اقتصادی حاضر در این جلسه گفت: اگر میخواهید کسبوکارتان را توسعه دهید یا میخواهید سرمایهگذاری پیدا کنید که در سود و زیان شما شریک شود و اگر تمایل دارید سرمایهگذار به جای سهام شرکت، تنها در یک طرح خاص شریک شود از بستر تامین مالی جمعی استفاده کنید.
کیلانی در ادامه توصیههایی را هم خطاب به سرمایهگذاران مطرح کرد و گفت: پس از انتخاب سکو، روی طرحهای سکو تمرکز کنید، سابقه موفقیت و شکست طرحهای گذشته را ببینید. صفحه طرحهای باز سکو را مشاهده کنید و از بین طرحها یکی را انتخاب کنید. همچنین توصیه میکنیم برای انتخاب بهتر و سرمایهگذاری موفقتر به سابقه طرحهای گذشته، اعتبار و سابقه تیم اجرایی و هیئت مدیره و سهامداران و تاریخچه فعالیت شرکت توجه کنید. شما باید با خواندن صفحه فراخوان و طرح کسبوکار همه ابهامات خود را روشن کنید. در عین حال، به نحوه محاسبه زود و زیان و نسبت تسهیم آن و زمانبندی پروژه توجه کنید.
او گفت: تامین مالیجمعی به گونهای است که سرمایهگذار در سود و زیان مشارکت دارد. اما دقت در بررسی اسناد و مدارک برای سرمایهگذار کمککننده خواهد بود. همچنین عامل و نهاد مالی به ارزیابی طرح خواهند پرداخت و تلاش میکنند پروژهها را قبل از شروع و درحین فرآیند رصد کنند تا انحراف از پروژه به حداقل برسد.